Το 2011 το καλοκαίρι βρέθηκα στο Πακιστάν (Pakistan) στα χνάρια του Μ. Αλεξάνδρου και της στρατιάς του ψάχνοντας για τους απογόνους τους. Οι αφορμές που με οδήγησαν σε αυτό το ταξίδι ήταν η τηλεοπτική εκπομπή της Μάγιας Τσόκλη "Ταξιδεύοντας" στην οποία έκαναν έρευνα για τους Καλλάς. Η άλλη αφορμή ήταν το βιβλίο του Δημήτρη Αλεξάνδρου με τίτλο "Καλλάς - οι Έλληνες των Ιμαλαϊων".
Ξεκίνησα λοιπόν από την Θεσσαλονίκη αεροπορικώς προς την πρωτεύουσα, Ισλαμαμπάντ (Islamabad) με ενδιάμεσους σταθμούς Αθήνα και Ντουμπαί. Το όλο ταξίδι κράτησε γύρω στις 12 ώρες. Το Ισλαμαμπαντ αποτελείτε από σύνθεση 2 λέξεων Ισλάμ και αμπαντ και σημαίνει η πόλη του Ισλάμ. Είναι μια ευρύχωρη και όμορφη πόλη. Αυτο οφείλετε στον Έλληνα πολεοδόμο και αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Δοξιάδη και στο επιτελείο του. Όταν του Δόθηκε το έργο το 1961 από την κυβέρνηση του Πακιστάν η πρωτέυουσα ήταν το Καράτσι. Τις πληροφορίες της άντλησα από τον παγκόσμιο γεωγραφικό Άτλα τόμος 14 εκδόσεις Δομή.
Εντύπωση μου έκανε ότι η πόλη έχει πολύ πράσινο, ωραία σπίτια με μεγάλες αυλές και η ρυμοτόμηση της είναι άψογη με μεγάλους δρόμους χωρίς συνοστισμό. Επίσης η πόλη έχει το μεγαλύτερο τζαμί στον κόσμο χωρητικότητας 100.000 ανθρώπων, το οποίο το έκτισε ο βασιλιάς της Σ. Αραβίας Φεϋζαλ από τον οποίο πήρε και το όνομα του (
Faisal Mosque) .
Από Ισλαμαμπάντ έπρεπε να πάω αεροπορικώς στο Τσιτράλ (Chitral) το οποίο βρίσκετε στα Ιμαλαϊα σε υψόμετρο 1700 μέτρα. Η πτήση διαρκεί περίπου 1 ώρα, όμως πρέπει να είσαι τυχερός και να μην έχει απογορευτικό πτήσης λόγω κακοκαιρίας στα Ιμαλαϊα. Επειδή λοιπόν δεν έιχε καλό καιρό αναγκάστηκα να μείνω στην πρωτεύουσα περίπου 10 μέρες μέχρι να καθαρίσει ο καιρός και έτσι είχα την ευκαιρία να γνωρίσω το Ισλαμαμπάντ. Έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθώ τα Τάξιλα (Taxila), όποτε ήρθα σε συνεννόηση με τον ξενοδόχο μου να με μεταφέρει εκεί.
Το ταξίδι για τα Τάξιλα διήρκησε 45 λεπτά από την πρωτεύουσα σε έναν πολύ καλό δρόμο. Από την ιστορία γνωρίζουμε ότι εκεί στρατοπέδευεσε ο Μέγας Αλέξανδρος κατα το πέρασμα του στον Ινδό ποταμό. Επισκέφθηκα το μουσείο της περιοχής το οποίο είχε εκθέματα από νομίσματα της Ελληνιστικής εποχής και διάφορα αντικείμενα των Ελλήνων βασιλιάδων. Σε μια περιοχή κοντά στα Τάξιλα υπάρχει ένα μικρό μουσείο και μια μεγάλη κολώνα προς τιμή του Μ. Αλεξάνδρου ύψους 10 μέτρων και διαμέτρου 1 μέτρο περίπου. Αφού επέστρεψα από τα Τάξιλα, ενημερωνόμουν καθημερινά από το αεροδρόμιο εαν είχαν αρθεί τα απαγορευτικά προς το Τσιτραλ και έμαθα ότι η κακοκαιρία θα συνεχιζόταν για πολύ ακόμα. Οπότε αναγκάστηκα να μισθώσω αυτοκίνητο για να πάω οδικώς στο Τσιτραλ.
Το ταξίδι κράτησε 13 ώρες με την πιο δύσκολη διαδρομή από τους πρόποδες των Ιμαλαϊων και μετά όπου ήταν χωματόδρομος και σε πολλά σημεία επικίνδυνος. Στην διαδρομή ανακάλυψα ότι στο βόρειο Πακιστάν κατοικούν κυρίως ανοιχτόχρωμες φυλές ενώ στο νότιο τμήμα της χώρας είναι μελαμψοί.
Το Τσιτράλ είναι μια πόλη στην οποίο έμεινα 4 μέρες για να γνωρίσω τον ντόπιο πλυθησμό και να βρω μεταφορικό μέσο με οδηγό για να επισκεφθώ τα χωριά των Καλλάς (Kalash). Επίσης έπρεπε να πάω στην αστυνομική διεύθυνση της περιοχής για να μου χορηγήσουν άδεια επισκέψεως στους Καλλάς και προσωπική φρουρά απαραιτήτως για κάθε ταξιδιώτη που επισκεπτεται την περιοχή. Αυτό γινόταν λόγω των ταλιμπάν οι οποίοι δεν βλέπουν με καλό μάτι τουρίστες και γενικά αλλόθρησκους και ξένους. Η περιοχή των Καλλάς συνορεύει με το Αφγανιστάν από όπου εφορμούν οι Ταλιμπαν. Οι φρουροί μου χωριζόταν σε 2 ομάδες από 2 άτομα σε 12ώρες βάρδιες, ακόμα και όταν κοιμόμουν στο ξενοδοχείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι έφεραν βαρύ οπλίσμο πάνω τους. Το θέμα των φρουρών αφορά μόνο την περιοχή των Καλλάς και όχι το υπόλοιπο Πακιστάν.
Στο Τσιτράλ αφού ετοίμασα τα ταξιδιωτικά έγγραφα, νοίκιασα ένα τζίπ με οδηγό για να με πάει στα χωριά των Καλλάς τα οποία απείχαν 45 λεπτά περίπου. Ο οικισμός των Καλλάς αποτελείτε από 3 χωριά όπου απέχουν μεταξύ τους 25 λεπτά περίπου το καθένα. Το κεφαλοχώρι είναι το Μπουμπουρέτ, δεύτερο σε μέγεθος είναι το Ρουμπούρ και τέλος το Μπιρίρ. Τα ονόματα των χωριών προέρχονται από τις ομώνυμες κοιλάδες Bumburet, Rumbur, Birir. Κατέλυσα λοιπόν στο Μπουμπουρετ σε μια φτωχική διώροφη κατασκευή η οποία παρείχε υπηρεσίες ξενοδοχείου με 4 δωμάτια.
Η πρώτη μου επαφή με τον κόσμο με εντυπωσίασε ιδιαίτερα για την θερμότητα με την οποία με υποδέχτηκαν αλλά κυρίως διότι αισθανόμουν σαν να βρισκόμουν στην Ελλάδα. Το χρώμα των ματιών τους ήταν χαρακτηριστικό πράσινο, γαλανό και καφέ ενώ στις υπόλοιπες περιοχές του Πακιστάν κυριαρχούσε το μαύρο χρώμα ματιών. Το δέρμα τους είναι ίδιο με το δικό μας. Τα γυναικεία ρούχα ήταν οι παραδοσιακές τους στολές τις οποίες τις φοράνε καθημερινά, αλλά και σε όλες τις γιορτές τους και είναι πολύχρωμα. Αυτό το συνάντησα μόνο στα χωριά των Καλλάς και πουθενά αλλού στο Πακισταν. Οι ανδρικές ενδυμασίες δεν είχαν κάτι χαρακτηριστικό από το υπόλοιπο Πακιστάν. Έχω την αίσθηση ότι εάν έρθουν στην Ελλάδα και ντυθούν με τα δικά μας καθημερινά ρούχα δεν θα ξεχωρίζουν.
Όταν άρχισα την γνωριμία με τον κόσμο και τους απάντησα ότι ερχόμουν από Ελλάδα χάρηκαν ιδιαιτέρως και με ρωτάγαν για τον Θανάση Λερούνη και αν είμαι απεσταλμένος του. Ο Θανάσης ήταν αγαπητός στους Καλλάς και τον θεωρούν δικό τους άνθρωπο. Έκατσε μαζί τους 8 χρόνια περίπου, βοήθησε και επέβλεπε το χτίσιμο του σχολείου των Καλλάς (Kalasa dur) το οποίο θεωρείτε το καλύτερο σε όλο το Πακιστάν. Χρηματοδοτήθηκε από 'Ελληνες ιδιώτες, συλλόγους και εταιρίες. Για την ιστόρια ο Θανάσης είναι δασκάλος σε σχολείο της Αθήνας και βρεθήκε στο Πακιστάν για αναρριχήσεις στα βουνά, μα μόλις γνώρισε τους Καλλάς έμεινε μαζί τους. Όταν τους ρώτησε τι θέλουν από την Ελλάδα αυτοί ζήτησαν ένα σχολείο και ο άνθρωπος κίνησε τις διαδικασίες. Το σχολείο λειτουργεί σε κάποιες από τις αίθουσες του και σαν μουσείο το οποίο εκθέτει πολλά νομίσματα της Ελληνιστικής εποχής που βρεθήκανε στην περιοχή. Επίσης έχει λαογραφικά εκθέματα των Καλλάσα, εκατοντάδων και ίσως χιλάδων ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σχολείο υπάρχει φυλάκιο που αποτελείτε από 5-6 φρουρούς με οπλισμό οι οποίοι προσέχουν το κτίριο και τους μαθητές από τους Ταλιμπαν.
'Οταν τους γνώρισα διαπίστωσα ότι είναι πάμφτωχοι και φιλόξενοι. Οι γυναίκες κυκλοφορούν ελεύθερα στο δρόμο χωρίς περιορισμό και μπορούν να ερωτευθούν και να παντρευτούν χωρίς την έγκριση των γονέων τους από τα 16 έτη. Αυτό δεν ισχύει σε καμία περίπτωση στο υπόλοιπο Πακιστάν από όσο γνωρίζω. Οι άνδρες είναι ανοιχτόμυαλοι, εργατικοί, σκληροτράχηλοι και περήφανοι. Οι δραστηριότητες τους περιορίζονται στα χωράφια, στην κτηνοτροφία και κάποιοι ελάχιστοι με τον τουρισμό. Έχουν αμπέλια και πίνουν κρασί κατι το οποίο απαγορεύτεται στο υπόλοιπο Πακιστάν.
Το φαγητό τους περιλαμβάνει από όσο είδα ρύζι, κριθάρι, καλαμπόκι και πατάτες. Επίσης γαλακτοκομικά προϊόντα ίδια με αυτά που έχουμε εμείς όπως ξυνόγαλο, φέτα βούτυρο, τυρί κλπ. Έχουν δικά τους κρεάτα από κατσίκια, αγελάδες και κότες. Αντί για ψωμί έχουν μια μεγάλη πίτα στο πάχος ζύμης πίτσας και ίσως λίγο παραπάνω. Προσωπικά μου άρεσε ιδιαίτερα το κριθαράκι με το κατσικίσιο κρέας καθώς και όλα τα γαλακτοκομικά προϊοντα. Το κρασί μου άρεσε ιδιαίτερα και όταν τους ρώτησα πως το κάνουν μου είπαν ότι μόλις πατάνε το σταφύλι παίρνουν απευθείας το ζουμί, το βαζουν σε νταμιτζάνες και το αποθηκεύουν.
Υπάρχουν οικογένειες στους Καλλάς, οι οποίες είναι εξ΄ολοκλήρου μουσουλμάνοι ή παγανιστές. Υπάρχουν οικογένιες οι οποίες έχουν κάποιους μουσουλμάνους και κάποιους παγανιστές. Μια φορά που φιλοξενήθηκα σε ένα σπίτι είδα 4 αδελφές όπου οι 3 αδελφές ήταν με την στολή τους την πλουμιστή και τα στολίδια τους και η άλλη αδελφή φορούσε μια καφέ βράκα παντελόνι και από πάνω στο ίδιο χρώμα περίπου μια κελεμπία γιατί είχε εξισλαμιστεί.
Μια ημέρα που βρισκόμουν στο σχολείο των Καλάσα και συνομιλούσα με τους δασκάλους ήρθε στον χώρο ένα πολυτελέστατο τζιπ από το οποίο κατέβηκε κάποιος ντόπιος αξιωματούχος με την συνοδεία του. Με ενημέρωσε για ένα μνημείο προς τιμήν του Μ. Αλεξάνδρου, το οποίο βρίσκετε νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας. Μου έδωσε και ένα ενημερωτικό φυλλάδιο και έπειτα αποχώρησε. Επειδή έιχα προγραμματίσει να ανεβώ μέχρι τα σύνορα της Κίνας, το άφησα για να το επισκεφθώ αργότερα.
Μετά από μια εβδομάδα στην Μπουμπουρέτ απόφασισα να επισκευθώ τα άλλα 2 χωριά των Καλλάς, οπότε και μίσθωσα τζιπ από εκεί για να με πάει στο Μπιρίρ. Στη μέση της διαδρομής ο δρόμος ήταν αποκλεισμένος από εκατοντάδες μουσουλμάνους, οι οποίοι ήταν δυσαρεστημένοι με τους Καλλάς για υποθέσεις εδαφικής κυριαρχίας. Έτσι αναγκαστήκαμε να παρακάμψουμε τους διαδηλωτές από ένα μικρότερο και εξόχως επικίνδυνο δρομάκι το οποίο μας καθυστέρησε αρκετά για να φτάσουμε επιτέλους στον προορισμό μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι κυκλοφορούσα με τοπική ενδυμασία όπως και όλοι οι τουρίστες (χωρίς να μας το επιβάλλει κανείς) για να μην δίνουμε στόχο στους φανατικούς ντόπιους.
Στο Μπιρίρ κάθησα ένα απόγευμα και γευμάτισα με τους ντόπιους. Το χωρίο τους είναι πιό φτωχό από την Μπουμπουρέτ και δεν έχει κάτι άλλο αξιοσημείωτο για να αναφέρω. Το ίδιο ισχύει και για το Ρουμπούρ το οποίο επισκέφθηκα μια εβδομάδα αργότερα. Οι κατοίκοι και των 3 χωριών είναι όλοι συγγενικά συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Σε χαρές και λύπες μαζεύονται όλα τα χωριά μαζί πάντα. Όταν κάποιος τουρίστας ξεκινάει από το Τσιτράλ, τελικός προορισμός είναι η Μπουμπουρέτ αφού τα άλλα 2 χωριά είναι πιο μακρυά και δεν αποτελούν πέρασμα για κάποιον άλλο προορισμό, με αποτέλεσμα να είναι πιο απομωνομένα. Επίσης επειδή τα Ιμαλάϊα έχουν συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω του υψομέτρου και της κακής κατασκευής των δρόμων, γίνονται συχνά κατολισθήσεις. Το αποτέλεσμα είναι κάτοικοι και λιγοστοί τουρίστες πολύ συχνά να σταματάνε τα αυτοκίνητα τους, να καθαρίσουν τον δρόμο για να πάνε στο προορισμό τους.
Συμπερασματικά οι Καλλάς με τον τρόπο ζωής τους, την παγανιστική θρησκεία τους, τα ήθη και τα έθιμα τους αποτελούν αγκάθι στην μουσουλμανική κοινότητα η οποία είναι η άρχουσα τάξη. Ο πρωταρχικός τους στόχος είναι να τους προσυλητίσουν και όταν δεν το καταφέρνουν τους κάνουν τη ζωή δύσκολη. Τους παίρνουν την γη ζητώντας ανταλλάγματα και σε περίπτωση διαφωνίας ζητάνε να γίνουν δικαστικές διαμάχες για τις οποίες γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι οι Καλλάς δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά. Επίσης για να πάρει κάποιος Καλλάς θέση στο δημόσιο προτιμούνται οι μουσουλμάνοι έναντι των παγανιστών. Χαρακτηριστικά αναφέρω τον έναν σωματοφύλακα μου (αστυνομικό) ο οποίος μου είπε ότι έγινε μουσουλμάνος για να προσληφθεί ως αστυνομικός και να μπορεί να φέρνει εισόδημα στην οικογένεια του. Τελός να αναφέρω ότι οπλοφορούσαν όλοι στην περιοχή είτε ήταν παγανιστές είτε ήταν μουσουλμάνοι λόγω των Ταλιμπαν.
Η άδεια παραμονής για την περιοχή των Καλλάς ήταν 2 εβδομάδες και όταν έληξε συνέχισα βόρεια στην περιοχή των Χούνζα (Hunza) στα σύνορα με την Κίνα. Η πρώτη μου στάση μετά τους Καλλάς ήτανε το Κιλγκίτ (Gilgit) η οποία είναι μια πόλη ίδια με το Τσιτράλ, όπου έμεινα 2 μέρες για να ξεκουραστώ από το ταξίδι το οποίο διήρκεισε 10 ώρες οδικώς από χωματόδρομο και ήταν πολύ κουραστικό. Στα μισά της διαδρομής με άφησε ο φρουρός μου και γύρισε πίσω στην μονάδα του διότι είχαμε φύγει από την ζώνη επιρροής των Ταλιμπαν. Η επόμενη στάση στον δρόμο για τους Χούνζα ήταν το Καρίμαμπατ (Karimabad) η οποία είναι μια μεγάλη όμορφη μουσουλμανική πόλη (Ισμαηλίτες), με πάρα πολλούς τουρίστες στην οποία έμεινα 2 εβδομάδες επειδή βρηκά καλή παρέα. Τα ήθη τους είναι πιο χαλαρά και κάθονται άνετα για μια μπυρίτσα, κάνουν χαβαλέ και οι γυναίκες τους είναι κάπως πιο έλευθερες χωρίς ωστόσο να έχεις δικαίωμα να τις μιλήσεις.
Δεν διαπίστωσα καμία διαφορά στο χρώμα δέρματος και ματιών από τους Καλλάς. Είδα πολλούς ανθρώπους υπερήλικες οι οποίοι ήταν πολύ καλά στην υγιεία τους, πολύ ενεργητικοί και μάλιστα τεκνοποιούν σε μεγάλη ηλικία. Σε αρκετές περιπτώσεις έπιανα κουβέντα σε παππούδες με παιδάκια και ρωτούσα εαν είναι τα εγγόνια τους. Με απαντούσαν ότι ήταν τα παιδιά τους. Μου έκανε εντύπωση ότι οι τσέπες τους ήτανε πάντα γεμάτες με ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα (αχλάδια, μήλα, σύκα κλπ) και τα μασουλούσαν όλη την ώρα. Είναι πολύ φιλόξενοι και ευδιάθετοι άνθρωποι και οι δραστηριοτητές τους σχετίζονται σχεδόν αποκλειστικά με τον τουρισμό την παραγωγή και εξαγωγή ξηρών καρπών και φρούτων. Αυτές ήταν οι εντυπώσεις μου από το Καρίμαμπατ και συνέχισα βορειότερα προς το Πασσού (Passu).
Στο δρόμο για το Πασσού βρέθηκα σε μια πανέμορφη λίμνη η οποία δημιουργήθηκε από κατολίσθηση πλαγιάς, κόβωντας τον ρου του ποταμού. Σε εκείνη την περιοχή σχηματίστηκε λίμνη η οποία κάλυψε τον μοναδικό δρόμο που διασχίζει την περιοχή (Karakoram Highway) οπότε διακόπηκε η συγκοινωνία. Οι ντόπιοι αγοράσαν βάρκες και πλέον η μεταφορά προϊόντων και ανθρώπων γινόταν με αυτές. Έτσι είδα ένα τεράστιο καραβάνι από φορτηγά και ανθρωπους που περιμέναν υπομονετικά να επιβιβαστούν. Το σχέδιο της κυβέρνησης ήταν να αποκατασταθεί η ροή του ποταμού στην αρχική του μορφή, διότι τα προϊόντα που έρχονται από Κίνα με μεγάλα φορτηγά αναγκάζονται να ξεφορτώσουν στην μια όχθη και να φορτωθούν ξανά στην άλλη με άλλα φορτηγά και το αντίστροφο. Κάτι τέτοιο κοστίζει πολύ χρήμα, χρόνο και κόπο. Από συνοστισμό επικρατούσε χάος και αυτό γινόταν εδώ και χρόνια.
Το χωριό αυτό βρίσκετε περίπου στα 3000 μέτρα σε ένα πανέμορφο τοπίο το οποίο το συνθέτουν παγετώνες, ποτάμια, καταρράκτες, πολύ πράσινο και έχει θέα το δεύτερο ψηλότερο βουνό του κόσμου το Κ-2 το οποίο οι ντόπιοι το ονομάζουνε Σογκόρι (Chogori). Επειδή μου άρεσε πάρα πολύ το τοπίο έμεινα εκεί 2 εβδομάδες. Οι άνθρωποι τα ήθη και τα έθιμα τους είναι τα ίδια με το Καρίμαμπατ. Αν και είχε ώραιο φαγητό στο ξενοδοχείο που έμενα, προτιμούσα να πηγαίνω σε ένα εστιατόριο δυτικών προδιαγραφών το οποίο προσέφερε πανοραμική θέα σε όλη την κοιλάδα. Το όνομα του εστιατορίου είναι Glacier breeze.
Το Πασσού το διαπερνά ο καινούριος αυτοκινητόδρομος καρακοράμ ο οποίος κατασκευαζόνταν όσο ήμουνα εκεί από ορδές κινέζων εργατών αποκλειστικά. Ο αυτοκινητόδρομος αυτός ακολουθεί τα βήματα του δρόμου του μεταξιού. Η συμφωνία μεταξύ Κίνας και Πακιστάν προβλέπει το κόστος και το εργατικό δυναμικό να καλυφθεί από την Κινα. Το Πακιστάν από την μεριά του δεν θα βάζει δασμούς στα Κινέζικα προϊοντα για αρκετές δεκαετίες και τα διόδια θα τα εκμεταλεύετε επίσης η Κίνα για το ίδιο διάστημα.
Όσο βρισκόμουν εκεί βρήκα την ευκαιρία να επισκεφτώ και τα σύνορα με την Κίνα τα οποία απείχαν 4 ώρες δρόμο με τζιπ σε υψόμετρο 4.800 μέτρα. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι είχα πρόβλημα πλέον με την αναπνοή μου, σαν να μην είχε αέρα και αναγκαστικά περπατούσα πάρα πολύ σιγά. Το τοπίο ήταν πανέμορφο, είχε πάρα πολύ κρύο και είδα πάρα πολλά κοπάδια από κατσίκια τα οποία σκάβανε το χιόνι για να βρούν τροφή. Στο σημείο αυτό βρίσκετε το γνωστό πέρασμα Χουντζεράπ (Khunjerab) το οποίο αποτελεί το μοναδικό σημείο πρόσβασης από την Κίνα προς το Πακιστάν και το αντίθετο. Επίσης αποτελεί τμήμα του διάσημου δρόμου του μεταξιού και τον διασχίζει ο νέος αυτοκινητόδρομος καρακοράμ. Είχα σφοδρή επιθυμία να περάσω τα σύνορα προς την Κίνα και να πάω στο Φυλάκιο να φωτογραφηθώ με τους Κινέζους στρατιώτες, αλλά οι Πακιστανοί στρατιώτες δεν μου το επέτρεψαν.
Αυτό ήτανε το τέλος της πορείας μου στο Βόρειο Πακιστάν. Το ταξίδι κράτησε περίπου δυόμιση μήνες ενώ θα μπορούσα να το βγάλω και σε 2 εβδομάδες. Όμως το ευχαριστήθηκα πάρα πολύ, ήταν πολύ ενδιαφέρον και έφυγα με τις καλύτερες των εντυπώσεων. Όλο το βορείο Πακιστάν ήταν πολύ φιλόξενο, άγριο και όμορφο.
Έφυγα λοιπόν από το Βόρειο Πακιστάν με τζιπ και τις απαραίτητες ενδιάμεσες στάσεις προς το Ισλαμαμπάντ με σκοπό να επισκεφθώ το μνημείο προς τιμή του Μ. Αλεξάνδρου για το οποίο με είχε ενημερώσει ο αξιωματούχος, όσο βρισκόμουν στους Καλλάσα. Όταν έφτασα στην πρωτεύουσα πήγα πάλι στο ίδιο ξενοδοχείο γιατί το προσωπικό και ο ξενοδόχος ήταν πολύ φιλικοί και εξυπηρετικοί. Εκεί ρώτησα τον ξενοδόχο για το μνημείο και πως θα πάω εκεί. Ο άνθρωπος δεν το ήξερε αλλά μόλις του είπα το όνομα της περιοχής, προσφέρθηκε να με πάει κατόπιν αμοιβής. Το μνημείο βρίσκετε νοτιοανατολικά του Ισλαμαμπάντ, δυόμιση ώρες οδικώς σε ένα πολύ καλό δρόμο, κοντά στα σύνορα με την Ινδία στην μικρή πόλη Τζαλαλπούρ Σαρίφ (Jalalpur Sharif) κοντά στην πόλη Τζέλουμ (Jhelum ).
Η πρώτη εικόνα που είχα ήταν ότι δεν το έβλεπα από τον δρόμο διότι το περιστοιχίζαν πολλά και πυκνά δένδρα. Εαν δεν το ξέρει κάποιος δε θα το μάθει ποτέ, επειδη δεν υπάρχει σήμανση και δεν το ξέρουν ούτε οι ντόπιοι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Ενώ είμασταν στην περιοχή χαθήκαμε και μας πήρε τουλάχιστον μισή ώρα να το εντοπίσουμε. Όταν το βρήκαμε και το αντίκρυσα για πρώτη φορά μου προκλήθηκε ρίγος και συγκίνηση από την μεγαλοπρέπεια του. Μου φάνηκε περίεργο που στα Τάξιλα δεν είχε παρά μόνο μια κολώνα και τα εκθέματα του μουσείου, ενώ σε εκείνη την περιοχή είχε ένα μεγαλοπρεπές μνημείο που δεν το ήξερε κανένας.
Είναι περιφραγμένο σε μια έκταση 80 τετραγωνικών με αυλή όπου το μνημείο είναι περίπου 60 τ.μ. Υπάρχει μόνιμος φύλακας εκεί και δεν είχε αντίτιμο εισόδου. Το μνημείο είναι υπερυψωμένο και περιλαμβάνει αετώματα με κίονες. Τα αετώματα φέρουν στο κέντρο κάποιες παραστάσεις από μάχες ενώ σε ένα από αυτά υπάρχει και το αστέρι της Μακεδονίας. Στο κέντρο του μνημείου υπάρχει μια κυλινδρική βάση που φέρει μαρμάρινη πλάκα με έγχρωμο χάρτη όλης της πορείας του Μ. Αλεξάνδρου. Στην Βάση όλου του μνημείου υπάρχει κτίσμα με πόρτες και παράθυρα στο οποίο όμως δεν είχα πρόσβαση γιατί ήταν κλειδωμένο και υποθέτω ότι έχει ένα μουσείο εκεί. Η περιοχή ήταν ερημική και δεν υπήρχαν χωριά τριγύρω.
Το μνημείο μοιάζει εγκατελείμενο καθώς η φθορά που φέρει ο χρόνος ήταν εμφανής σε όλα τα σημεία του. Η αλήθεια είναι ότι δεν έμεινα εκεί όσο θα ήθελα, γιατί με πίεζε ο οδηγός μου να φύγουμε διότι άρχισε να νυχτώνει από την μια και από την άλλη χάσαμε πολύ χρόνο μέχρι να το βρούμε. Κάτι παρόμοιο δυστηχώς δεν έχουμε στην Ελλάδα και το γιατί δεν ήταν μόνο δική μου απορία μα και του οδηγού μου ο οποίος είχε διαπιστώσει την έκπληξη και την συγκίνηση μου και με ρώτησε εαν έχουμε και εμείς αντίστοιχο μνημείο. Η απάντηση μου όπως ήταν φυσικό τον εξέπληξε.
Σε έρευνα που πραγματοποίησα 5 χρόνια αργότερα στο ιντερνετ σχετικά με το μνημείο, διαπίστωσα ότι δεν υπάρχει κάποια αναφορά σε αυτό στις Ελληνικές ιστοσελίδες. Στις ξένες που έψαξα το βρήκα σε μερικά άρθρα τα οποία και θα παραθέσω με σύνδεσμο εδώ.
Πηγές άρθρων του εξωτερικού για το μνημείο:
http://pakgeotagging.blogspot.gr/2014/05/monument-of-bucephalus-horse-of.html
http://www.jahojalal.com/2012/04/alexanders-march-pella-greece-to.html
http://www.davecullen.com/forum/index.php?topic=26820.3330
http://pakgeotagging.blogspot.gr/2014/05/monument-of-bucephalus-horse-of.html
http://pindisaidpur.blogspot.gr/2011/06/jalalpur-sharif.html
Βίντεο που βρήκα από το μνημείο στο διαδίκτυο:
https://www.youtube.com/watch?v=sdxtpMlW6Mo
https://www.youtube.com/watch?v=0zJJ-AuL-uY
https://www.youtube.com/watch?v=mqGwy0BzX4k
https://www.youtube.com/results?search_query=Alexander+Monument+Jalalpur+Sharief+Jhelum
Στην επιστροφή για το Ισλαμαμπάντ περάσαμε ξανά από την πόλη Τζέλουμ, όπου μου έκανε εντύπωση μια πινακίδα που διαφήμιζε σχολείο με το όνομα Αλεξάνδρια.
Ψάχνοντας αργότερα στο ιντερνετ βρήκα οτι το σχολείο είναι ανάμεσα στις πόλεις Ισλαμαμπάντ και Πεσάβαρ (Peshawar). Παραθέτω τα στοιχεία εδώ:
Alexandria Public School Jehangira-Swabi Rd, Ismailabad, Khyber Pakhtoonkhwa, Pakistan.
Οι εντυπώσεις μου από όλο το χρόνο που έμεινα στο Πακισταν ήταν εξαιρετικές, γνωρίζοντας από κοντά τις ιδιαιτερότητες που έχει αυτή η μακρινή χώρα. Έφυγα λοιπόν ευχαριστημένος με τις βαλίτσες μου γεμάτες γνώση και εμπειρίες. Ευχαριστώ τις τοπικές αρχές που με εξυπηρέτησαν το δυνατόν καλύτερα και μου έδωσαν παράταση στη βίζα παραπάνω από όσο επιτρεπόταν. Σε ένα μεγάλο μέρος της καρδιάς μου κατοικούν πλέον οι φυλές των Καλλάς και των Χούνζα.
Για περισσότερες φωτογραφίες τις οποίες δεν δημοσίευσα στο άρθρο μπορείτε να πατήσετε εδώ για να τις δείτε ανά περιοχή. Επίσης στους συνδέσμους θα υπάρχουν και οι δημοσιευμένες φωτογραφίες για να μπορείτε να τις μεγενθύνετε και να ανακαλύψετε σχολαστικές λεπτομέριες.
Ισλαμαμπάντ
Τάξιλα
Τσιτράλ
Καλλάσα
Καρίμαμπαντ
Προς Πασσού
Πασσού
Σύνορα Κίνας
Μνημείο Μ. Αλεξάνδρου στο Πακιστάν
Γαβριανός Γεώργιος
Επιμέλεια άρθρου : Κούλης Κωνσταντινίδης
